Gynaecologische klachten zijn klachten die specifiek zijn voor vrouwen. Elke vrouw krijgt op een bepaald moment in het leven te maken met het menstrueren en het ervaren van fysieke veranderingen die onder meer samenhangen met de aanmaak van hormonen zoals oestrogeen en progesteron. De lengte van de menstruatiecyclus varieert bij vrouwen maar het gemiddelde is een menstruatie iedere 28 dagen. Regelmatige cycli die korter of langer zijn van 21 tot 40 dagen worden beschouwd als normaal. Bekende menstruatieklachten zijn de pijn voor en/of tijdens het menstrueren of het uitblijven van de menstruatie. De eerste menstruatie wordt menarche genoemd, de laatste menstruatie menopauze en de periode daarna is de postmenopauze. De overgang begint meestal tussen de 40 en 60 jaar oud. Overgangsklachten zijn klachten tijdens de hele periode om de laatste ongesteldheid heen. Wat betreft vruchtbaarheid is er pas sprake van onvruchtbaarheid als er definitief is vastgesteld dat het niet lukt om kinderen te krijgen. Er is sprake van verminderde vruchtbaarheid (subfertiliteit) zolang onvruchtbaarheid niet definitief vaststaat. De meeste vrouwen worden zwanger binnen een jaar onbeschermd vrijen. Hieronder lees je meer over de verschillende menstruatieklachten, over mogelijke klachten tijdens de overgang en hoe ermee om gegaan kan worden met voeding en behandeling.

Menstruatieklachten
Klachten met betrekking tot de menstruatie lopen behoorlijk uiteen maar worden over het algemeen gekenmerkt door het wel of niet hebben van een menstruatiebloeding, pijn of geen pijn bij het menstrueren, veel of weinig bloedverlies, een lange of korte menstruatie, een lange of korte cyclus en het wel of niet regelmatig menstrueren. Hieronder worden ze op een rij gezet.

• Amenorroe (primair): als je op 16-jarige leeftijd nog niet ongesteld bent geweest.
• Amenorroe (secundair): de menstruatie blijft gedurende minimaal 6 maanden weg na eerst normaal gemenstrueerd te hebben.
• Dysmenorroe: een pijnlijke menstruatie.
• Hypermenorroe: veel bloedverlies tijdens de menstruatie.
• Hypomenorroe: weinig bloedverlies tijdens de menstruatie.
• Intermenstrueel bloedverlies: bloedverlies tussen twee menstruaties.
• Menorragie: een ongewoon lange en vaak hevige menstruatie.
• Metrorragie: frequente en onregelmatige bloedingen.
• Oligomenorroe: lange tussenpozen tussen de menstruaties.
• Polymenorroe: korte tussenpozen tussen de menstruaties.
• Postmenopauzaal bloedverlies: bloedverlies na de menopauze.

Overgangsklachten
De belangrijkste klachten die vrouwen kunnen ervaren tijdens de overgang worden hieronder weergegeven. Het betekent echter niet dat iemand tijdens de overgang deze klachten gaat krijgen. Sommige vrouwen hebben haast geen klachten tijdens de overgang. Leefstijlfactoren kunnen sowieso een positieve invloed hebben op de ernst van de klachten.

• Concentratieproblemen;
• Depressieve gevoelens;
• Gewichtstoename;
• Hoofdpijn;
• Jeuk;
• Nachtzweten;
• Opvliegers;
• Prikkelbaarheid;
• Seksuele problemen;
• Slapeloosheid;
• Stemmingswisselingen;
• Transpireren zonder inspanning;
• Vermoeidheid;

Hulp bij gynaecologische klachten
De ernst van de klachten bepaald met name bij wie er aan de bel getrokken moet worden voor hulp. Bij klachten is het in feite altijd goed om de huisarts te raadplegen en bij aanhoudende klachten kan er altijd een verzoek gedaan worden om langs te gaan bij de gynaecoloog in het ziekenhuis. Daarnaast zijn er verschillende verenigingen die zich inzetten om vrouwen verder te helpen. Bij vruchtbaarheidsproblemen is er de Vereniging voor mensen met Vruchtbaarheidsproblemen en bij overgangsklachten de Vereniging Verpleegkundig Overgangsconsulenten. Als er sprake is van klachten die mogelijk samenhangen met anticonceptiemiddelen kan er informatie geraadpleegd worden via Anticonceptie.nl. Informatie over menstruatieklachten is te vinden op Period.nl. Informatie over vrouwengezondheid kan geraadpleegd worden voor uiteenlopende gezondheidskwesties.

Behandelingen op basis van de oosterse geneeswijzen
Gynaecologische klachten kunnen het gevolg zijn van een disbalans in een of meerdere meridianen en van een onderliggend volte-patroon of leegte-patroon. Afhankelijk van de uitkomsten van een anamnese zal de soort behandeling (zoals Shiatsu of Acupunctuur) geselecteerd worden. Door de onderliggende oorzaak te behandelen kunnen klachten verminderen. Bij overgangsklachten is er bijvoorbeeld sprake van een relatieve yin-deficiëntie. Een deficiëntie van het yin kan gerelateerd worden aan een of meerdere organen en door klachten helder te krijgen wordt duidelijk of een of meerdere organen en de daaraan gerelateerde meridianen behandeld moeten worden. Enkele voorbeelden van overgangsklachten (zoals opvliegers) gerelateerd aan de organen volgen hieronder:

Overgangsklachten met lever-yin deficiëntie: droge nagels, droge rode ogen en een neiging tot depressieve gevoelens.
Overgangsklachten met hart-yin deficiëntie: mentale rusteloosheid, gejaagdheid en palpitaties die ’s nachts optreden.
Overgangsklachten met maag-yin deficiëntie: een vol gevoel na het eten, weinig eetlust en een branderig, licht pijnlijk gevoel in de bovenbuik.
Overgangsklachten met long-yin deficiëntie: een kriebelende keel, een droge hoest en een schorre stem.
Overgangsklachten met nier-yin deficiëntie: constipatie, botpijn en een verminderd gehoor of tinnitus.

Voeding
Bij voeding is het wederom belangrijk om eerst helder te krijgen welke onderliggende factoren meespelen. Afhankelijk daarvan kan er voeding geselecteerd worden. In algemene zin kan gesteld worden dat het voor vrouwen die menstrueren of gemenstrueerd hebben belangrijk is om voldoende voeding te kiezen die ten goede komt aan het bloed. Dit is zeker het geval voor vrouwen die ook van meerdere kinderen zijn bevallen. Bij bloed-deficiëntie hoeft het niet altijd te gaan om bloedarmoede, een aandoening waarbij de kwantiteit van bloed onvoldoende is. Het kan ook gaan om de kwaliteit van bloed waar onder meer de milt bij betrokken is. Bekende klachten bij bloed-deficiëntie zijn:

• Bleek gelaat
• Bleke lippen
• Broze nagels
• Duizeligheid
• Gevoelloosheid (fysiek)
• Kramp in de kuiten
• Slapeloosheid
• Slecht geheugen
• Stijfheid
• Verstoord zicht

Vier voorbeelden van heilzame voeding:

• Bieten
• Biologisch vlees
• Donkerblauwe of zwarte bessen
• Donkergroene bladgroenten

Voedingssupplementen
Er zijn specifieke voedingssupplementen die ingezet worden bij verschillende gynaecologische klachten. Aangezien het doel in dit bericht over gynaecologische klachten niet is om alle mogelijke klachten en behandelingen toe te lichten, is hieronder alleen aandacht voor de veelvoorkomende klachten dysmenorroe, amenorroe en vruchtbaarheidsproblematiek. Hieronder volgen mogelijke voedingssupplementen van Seven Forests:
Scherpe pijn vlak voor of tijdens de menstruatie. Bij een pijnlijke menstruatie kan de combinatie Corydalis 5 met Lindera 15 de pijn in de buik verlichten. Het is een formule die effectief is bij pijn dat scherp van aard is. Het ingrediënt corydalis is hierbij met name gericht op pijnverlichting in de buik.
Pijnlijke menstruatie waarbij warmte verlichting biedt. Bij de soort menstruatiepijn dat gepaard gaat met koude-klachten zoals bijvoorbeeld koude voeten en een koude buik kan Corydalis 5 gecombineerd met Lower Palace Tablets verlichting bieden omdat de laatstgenoemde niet alleen pijn verlicht maar het lichaam ook verwarmd. Een signaal dat dit supplement de voorkeur heeft, is als warmte in de vorm van een warm bad nemen of een warm kompres op de buik helpt tegen de menstruatiepijn.
Amenorroe en vruchtbaarheidsproblemen. Het voedingssupplement Woman’s Treasure is gericht op de hormoonbalans, het bevorderen van de vruchtbaarheid en de bloedcirculatie. Dit supplement wordt dan ook ingezet bij verminderde vruchtbaarheid en amenorroe. Als er sprake is van bloed-deficiëntie kan Woman’s Treasure gecombineerd worden met Tang-Keui Tablets om het bloed aan te vullen.

Fibromyalgie is een aandoening waarbij er sprake is van chronische pijn in de spieren en het bindweefsel. De naam fibromyalgie komt van ‘fibro’ (=bindweefsel), ‘myo’ (=spier) en ‘algie’ (=pijn) en betekent dus in feite bindweefselspierpijn. Fibromyalgie kenmerkt zich door specifieke pijnpunten of tender points verspreid over het lichaam. Wanneer meerdere plekken pijn doen en er langer dan 3 maanden sprake is van klachten kan dit wijzen op fibromyalgie. Een specialist (vaak een reumatoloog) stelt uiteindelijk de definitieve diagnose. Bij mensen met fibromyalgie blijft pijn aanwezig zonder dat er sprake is van een aantoonbare oorzaak. Vaak gaat de pijn gepaard met vermoeidheid, slaapstoornissen en stemmingswisselingen. Het komt voor bij ongeveer 340.000 mensen in Nederland waarvan het overgrote deel vrouw is. Hieronder lees je onder meer over mogelijke symptomen en hoe een aantal aanpassingen in het dagelijks leven ervoor kunnen zorgen dat het leven met fibromyalgie eenvoudiger wordt.

Symptomen
Wijdverspreide pijn. Er is sprake van pijn op meerdere plekken in het lichaam waaronder rug, nek, schouders, borstbeen, heupen en binnenkant van de knie.
Stijfheid. Ochtendstijfheid of stijfheid na het zitten en staan.
Vermoeidheid. Er is sprake van vermoeidheid en bij sommige mensen is er behalve fibromyalgie ook sprake van het chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS).
Krachtverlies van spieren. Door krachtverlies van de spieren kost het moeite om bepaalde handelingen uit te voeren.
Slaapproblemen. Inslapen of doorslapen is lastig door de pijn.
Psychische klachten. Angsten, depressieve gevoelens, concentratieproblemen, vergeetachtigheid en moeite met beslissingen nemen.
Sensorische gevoeligheid. Er is een extra gevoeligheid voor prikkels uit de omgeving zoals kou, luchtvochtigheid, licht, geluid en geur.
Brain fog. Het kenmerk van een zogenaamde 'brain fog' of hersenmist is het gevoel alsof er watten in het hoofd zitten. Dit gaat gepaard met verwarring en een wazig gevoel.

Hulp bij fibromyalgie
Diagnose en gerichte ondersteuning. Een eerste stap bij het krijgen van hulp is de diagnose van een arts. Wanneer bovenstaande klachten herkenbaar zijn, zal alsnog de arts een diagnose moeten vaststellen. Er kan bijvoorbeeld ook sprake zijn van spierreuma/polymyalgiea rheumatica (PMR). Wanneer fibromyalgie is vastgesteld zijn er verschillende mogelijkheden om gerichte hulp te krijgen: via ervaringsdeskundige coaches, telefonisch via de fibromyalgielijn of online via digitale lotgenotenbijeenkomsten.
Behandelingen. Bij pijnklachten kan massage verlichting bieden. Bekend is dat bij massagebehandelingen het stresshormoon cortisol verminderd en de hoeveelheid dopamine en serotonine juist groter wordt. De laatste twee zorgen onder meer voor geluksgevoelens en een stabielere gemoedstoestand. Onderzoek heeft aangetoond dat naast de aanmaak van dopamine en serotonine dankzij massage ook de hoeveelheid oxytocine en endorfine wordt vergroot. Oxytocine speelt onder meer een grote rol bij het ontwikkelen van vertrouwen terwijl endorfine essentieel is bij pijnverlichting. Het woord endorfine is opgebouwd uit ‘endo’ wat van binnenuit betekent en ‘morfine’ waarbij er gedoeld wordt op de pijnstillende werking van morfine. Endorfine betekent dus pijnstilling van binnenuit en is als zodanig een natuurlijke pijnstiller.

Voedingssupplementen
Om voor een aandoening zoals fibromyalgie de gewenste pijnstilling te ervaren is het lastig om dit uitsluitend met gezonde voedingspatronen voor elkaar te krijgen. Voorbeelden van natuurlijke bronnen voor pijnstilling zoals salicylzuur van de wilgenbast (waar aspirine op gebaseerd is) en opium uit het melksap van de bolpapaver (waar morfine op gebaseerd is) worden niet als zodanig ingezet om de pijn van fibromyalgie te stillen. Wel kan pijn op gerichte wijze verlicht worden met voedingssupplementen. Van Seven forests zijn er supplementen die pijn verlichten in het bovenlichaam (Upper Palace Tablets), het onderlichaam (Lower Palace Tablets) en de buik (Lindera 15). Sappan 12 is specifiek gericht op het verlichten van wijdverspreide pijn door sappan lignum met 11 verschillende ingrediënten (waaronder cnidium en mirre) te combineren. Sappan 12 wordt ook ingezet bij andere aandoeningen waarbij de pijn op meerdere plekken in het lichaam aanwezig is.

Energiegebrek komt bij iedereen wel eens voor maar kan variëren van mild tot ernstig. Het kan bijvoorbeeld een gevolg zijn van een bepaalde aandoening, als bijwerking van medicijnen optreden of een direct gevolg zijn van bepaalde leefstijlkeuzes zoals gebrek aan lichaamsbeweging en ongezond eten. Lichamelijk energiegebrek kan zich uiten in vermoeidheid van het hele lichaam of van bepaalde spiergroepen. Het is vaak het gevolg van teveel lichamelijke inspanning of gebrek aan slaap. Fysieke vermoeidheid leidt vaak tot geestelijk vermoeidheid. Dit betreft een afname van de concentratie en het onvermogen om complexe of zelfs vrij eenvoudige taken met de gebruikelijke nauwkeurigheid uit te voeren. Geestelijke vermoeidheid is vaak het gevolg van een onderbreking van het normale slaappatroon en is daarom een bekende belemmering bij mensen die regelmatig vroeg in de ochtend of 's nachts moeten werken. Hieronder volgen voorbeelden van klachten die gepaard kunnen gaan met energiegebrek gevolgd door leefstijladviezen hoe ermee om gegaan kan worden.

Symptomen
• Duizeligheid;
• Gebrek aan motivatie;
• Hoofdpijn;
• Humeurigheid;
• Pijnlijke spieren en/of spierzwakte;
• Problemen met het kortetermijngeheugen;
• Slechte concentratie;
• Verlies van eetlust;
• Verminderd beoordelingsvermogen;
• Verminderde hand-oogcoördinatie;
• Verminderde werking van het immuunsysteem;
• Vertraagde reflexen en reacties;
• Wazig zicht;

Risicofactoren
Mensen die het meeste risico lopen op bovenstaande klachten zijn onder meer:

• Werknemers die werken op verschillende tijdstippen (ploegendiensten). Vooral degenen die nachtdiensten draaien, lange uren maken en vroeg in de ochtend beginnen.
• Werknemers die een (cognitieve) taak voor langere tijd uitvoeren of herhaaldelijk een vervelende taak uitvoeren kunnen na verloop van tijd energiegebrek met een achteruitgang in prestatie laten zien (dit is het time-on-task-effect).
• Mensen die minder dan zeven uur per nacht slapen.
• Mensen met slaapstoornissen zoals slaapapneu dat niet behandeld wordt.
• Mensen die bepaalde medicijnen gebruiken die de slaap verstoren.
• Ouders en verzorgers van jonge kinderen.

Hulp bij energiegebrek
Laat het onderzoeken. Aangezien er verschillende oorzaken zijn voor energiegebrek is het natuurlijk het beste om erachter te komen wat de ernst en de oorzaak van het energiegebrek is. Beiden kunnen online getest worden via een vermoeidheidstest en een mentale fitheidstest. Als het energiegebrek zich toont in fysieke en geestelijke vermoeidheid is het altijd belangrijk een specialist te raadplegen om een onderliggende fysieke kwaal zoals bijvoorbeeld bloedarmoede of een schildklieraandoening uit te sluiten. Een bloedonderzoek kan tekorten aantonen zoals bijvoorbeeld een tekort aan vitamine B12 of vitamine D. Energiegebrek kan samen met andere klachten ook wijzen op een Burn-Out. Privéproblemen en een hoge werkdruk in combinatie met weinig sociale steun is een voedingsbodem voor een Burn-Out. Ook hierbij is het belangrijk om een specialist te raadplegen.
Behandeling van meridianen bij gebrek aan energie. Energiegebrek kan het gevolg zijn van een disbalans in een of meerdere meridianen. Vaak worden de nier-meridiaan, milt-meridiaan en long-meridiaan behandeld omdat deze voor een groot deel betrokken zijn bij de opname van qi via voeding, zuurstof en reeds bestaande energiereserves in het lichaam. Er kunnen echter andere factoren meespelen die een directe aanleiding zijn geweest voor het gebrek aan energie waardoor de keuze valt op andere meridianen. Afhankelijk van de uitkomsten van een anamnese zal de soort behandeling (zoals Shiatsu of Acupunctuur) geselecteerd worden. Door de onderliggende oorzaak van het energiegebrek te behandelen kunnen de klachten verminderen.

Voeding
Onderliggende problematiek. Bij voeding is het wederom belangrijk om eerst helder te krijgen waar het gebrek aan energie vandaan komt. Afhankelijk daarvan kan er voeding geselecteerd worden. In een eerder bericht over de thermische werking van voeding is beschreven welke soorten voeding een positief effect heeft op de verschillende organen. Hieronder volgen enkele voorbeelden van klachten gerelateerd aan verschillende onderliggende problematiek op basis van energiegebrek/qi-deficiëntie:
Long-qi deficiëntie kenmerkt zich naast gebrek aan energie door een lichte hoest, gevoeligheid voor weersveranderingen (snel verkouden worden) en een weerzin om te praten.
Milt-qi deficiëntie kenmerkt zich naast gebrek aan energie door een fysiek opgeblazen gevoel, zwakke ledematen en extra vermoeidheid direct na het eten.
Nier-qi deficiëntie kenmerkt zich naast gebrek aan energie door een gevoeligheid voor kou, klachten aan knieën en/of onderrug en urologische problemen.
Voedingssupplementen. Naast bovenstaande voorbeelden kunnen er voedingssupplementen ingenomen worden bij energiegebrek: Ganoderma 18 of Composition-A van Seven Forests. Allebei zijn geschikt om in te nemen als het doel is om meer energie te krijgen. De natuurlijke ingrediënten in deze supplementen zorgen voor meer vitaliteit maar niet op eenzelfde manier zoals bijvoorbeeld cafeïne dit doet. In plaats van een kortstondige boost zorgen de ingrediënten eerder voor een bestendige energietoename. Wanneer het gebrek aan energie gepaard gaat met een duidelijk vermindering in de afweer met gevoeligheid voor infecties en dergelijke dan heeft Composition-A de voorkeur.

Vermoeidheid is normaal gesproken niet iets waar je je zorgen om hoeft te maken. Je hebt een nacht slecht geslapen, je hebt teveel gewerkt of je hebt je net iets teveel zorgen gemaakt over het een of ander. Het chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS) waar dit bericht over gaat is een aandoening waarbij de vermoeidheid al langer dan 6 maanden aanwezig is en er sprake is van een ernstige vermoeidheid die niet vermindert door meer te rusten en waarvoor er geen onderliggende oorzaak voor de vermoeidheid gevonden wordt. Naar schatting lag het aantal mensen die lijden aan CVS in 2018 op 30.000 tot 40.000 in Nederland. Hieronder lees je onder meer hoe een aantal aanpassingen in het dagelijks leven en bewuste keuzes op het gebied van voeding ervoor kunnen zorgen dat het leven met CVS eenvoudiger wordt.

Symptomen
• De ernst van symptomen kan per persoon verschillen. Sommige mensen raken aan huis gebonden en bij ernstigere gevallen is er sprake van volledige bedlegerigheid omdat alle vormen van prikkels teveel zijn.
• Klachten die verergeren bij het gaan staan of zitten en die afnemen bij het gaan liggen: buikpijn, duizeligheid, hartkloppingen, hoofdpijn, kortademigheid, misselijkheid, zwakte en zweten.
• Problemen met concentreren, herinneren en oriënteren.
• Pijn in spieren en/of gewrichten.
• Inspanningsintolerantie.
• Verminderde afweer.
• Een slaap die niet extra energie oplevert.
• Een vertraagde informatieverwerking.
• Verschijnselen als rillerig worden en koorts
• Verhoogde gevoeligheid voor licht, geluid, geuren, aanraking en bepaalde voedingsmiddelen.

Risicofactoren
• Bij vrouwen komt CVS meer voor dan bij mannen. Het komt niet vaak voor bij kinderen maar meisjes hebben meer kans om het te ontwikkelen dan jongens.
• CVS ontstaat vaak bij mensen in de leeftijdscategorie tussen de 30 en 50 jaar oud.
• Spanning, aanhoudende stress en moeite om met stressvolle situaties om te gaan, kan het risico op de ontwikkeling van CVS verhogen.

Keuzes maken
• Gebruik geen stimulerende middelen om meer energie te krijgen. Cafeïne en energiedrankje maken het probleem vaak alleen maar erger doordat je na een kortstondige piek aan energie vervolgens weer terug bij af bent.
• Nuttig zijn veranderingen in leefstijl zoals de hoeveelheid verantwoordelijkheden verminderen, gezond eten en voldoende beweging krijgen.
• Lees over praktische tips en kijk of je ze kan toepassen.

Hulp bij chronische vermoeidheid
Als het Chronisch vermoeidheidssyndroom is vastgesteld, is er geen (fysieke) oorzaak voor de ernstige vermoeidheid gevonden. Als er nog niets is vastgesteld door een arts dan kan er alvast een kieswijzer worden ingevuld bij het Nederlands Kenniscentrum Chronische Vermoeidheid en een vermoeidheidstest worden afgelegd. Een geschikte behandeling bij chronische vermoeidheid is een combinatie van Shiatsu met Warmte-therapie. Bij Shiatsu worden er massagetechnieken toegepast die gericht zijn op het versterken van de afweer en het verminderen van de vermoeidheidsklachten. Warmte-therapie wordt uitgevoerd op specifieke specifieke gebieden die de energie verhogen en overprikkelde zenuwen kalmeren. Voorafgaand aan de behandelingen wordt er eerst een anamnese gedaan om te achterhalen welke meridianen uit balans zijn.

Voeding
Wanneer duidelijk is dat een van de klachten bestaat uit een verminderde afweer dan is voeding een effectieve manier om de immuniteit te versterken. Dit kan onder meer met behulp van Chlorella, Fulvinazuur, Ellaginezuur, en koninginnegelei (als supplement te bestellen of bij de lokale imker te koop).

Naast bovenstaande voorbeelden kan er een voedingssupplement ingenomen worden als klachten behalve vermoeidheid ook bestaan uit spijsverteringsproblemen en een verstoorde, onbevredigende slaap. Compound GL is een voedingssupplement van Seven Forests dat zich richt op het Chronisch Vermoeidheidssyndroom met deze aanvullende klachten. De afkorting GL staat hierbij voor Ganoderma Lucidum, ook wel bekend onder de naam ‘Reishi’. Daarnaast zijn er in dit supplement 16 andere natuurlijke ingrediënten toegevoegd waaronder kurkuma en ginseng. Deze bestanddelen hebben milde eigenschappen en worden goed verdragen door mensen met specifieke voedselintoleranties.