Insomnia

Insomnia (slapeloosheid) is een slaapstoornis waarbij iemand problemen heeft met inslapen en/of doorslapen. Oorzaken van buitenaf bestaan uit geluidsoverlast zoals verkeer maar bijvoorbeeld ook uit iemand die snurkt. Interne klachten kunnen bestaan uit stress, lichamelijke pijn, nachtmerries, koffiedrinken en roken. Er is sprake van slapeloosheid als symptomen ervan minimaal drie keer per week voorkomen, dit minimaal drie maanden duurt, iemand er overdag last van heeft en het niet door verstorende slaapomstandigheden komt. Drie symptomen van slapeloosheid zijn:
1. Moeite met in slaap komen: moeite om aan het begin van de nacht in slaap te vallen.
2. Moeite met doorslapen: ‘s nachts wakker worden en moeilijk weer in slaap vallen.
3. Vroeg wakker worden: vanzelf vroeger wakker worden dan gewenst.

Onderzoek naar slapeloosheid
In 2017 hebben de Hersenstichting, het RIVM en het Trimbos-instituut in samenwerking met een aantal andere organisaties (o.a.) slapeloosheid met elkaar verkend middels een onderzoek. De resultaten volgen hieronder:
• Vrouwen komen veel moeilijker in slaap dan mannen, dit verschil begint al bij pubers in de leeftijdsgroep van 14-17 jaar. De verschillen worden groter naarmate mensen ouder worden. Meer dan een kwart van de vrouwen in de leeftijdsgroep 18-25 heeft moeite om in slaap te komen. Hetzelfde geldt voor een op de vijf mannen in die leeftijdsgroep. In slaap komen is voor 20 procent van de vrouwen van 65+ een probleem, tegen slechts 8 procent van de mannen.
• Pubers (leeftijd 14-17 jaar) vallen erg moeilijk weer in slaap als ze ’s nachts wakker zijn geworden. Ook hier hebben vrouwen (28%) meer problemen dan mannen (19,3%). Een kwart van de vrouwen 65+ valt moeilijk weer in slaap nadat ze 's nachts wakker worden.
• Ruim een op de vijf Nederlanders tussen de 41 en 65 jaar oud wordt te vroeg wakker. Bij 65-plussers loopt dit op richting een kwart.

Behalve bovenstaand onderzoek is onderzoek gedaan naar slaap en slapeloosheid door het Erasmus MC en het Nederlands Herseninstituut
en door het CBS. Verschillende instanties zetten zich in voor zowel onderzoek als behandeling van slapeloosheid. In Nederland zijn er verschillende slaapklinieken die overzichtelijk zijn weergegeven op Slaapinfo.nl. Het Medisch Centrum Haaglanden heeft een slaapcentrum waar volwassenen en kinderen met slaap- of waakstoornissen worden behandeld en onderzocht. Via de website van de Universiteit van Amsterdam kan je ook zelf al een Slapeloosheid-test invullen. Als je klachten ernstig zijn, is het echter belangrijk hierover te praten met een huisarts. Wanneer slaapklachten lang aanhouden, kan er eventueel via de huisarts een neuroloog of slaapkliniek bezocht worden.

Informatieve websites
Op de website van de Hersenstichting wordt informatie gegeven over de invloed van slaap op de hersenen en het belang van een gezonde nachtrust. Veel relevante informatie omtrent slapeloosheid is te vinden via de Universiteit van Amsterdam. Zo is er Insomnie.nl specifiek over slapeloosheid en Slaapproblemen.org met bredere informatie over de verschillende slaapstoornissen. Andere informatie online over slapeloosheid kan geraadpleegd worden via Slaapinfo.nl, via het Slaap Informatie Centrum en via de blog InSlaap.nl. De Nederlandse vereniging voor Slaap – Waak Onderzoek (NSWO) is in het leven geroepen voor professionals op het gebied van slaap en slaapstoornissen.

Behandelingen op basis van de oosterse geneeswijzen
Voordat een geschikte behandeling (zoals bijvoorbeeld Shiatsu of Acupunctuur) gekozen kan worden, is het van belang om te weten van welke van de 3 symptomen sprake is: moeite met inslapen, doorslapen, erg vroeg wakker worden of een combinatie ervan? Daarnaast is de vraag van belang of er onderliggend aan het slaapprobleem sprake is van een leegte-patroon of volte-patroon.

Leegte-patronen
Specifiek in relatie tot slaapproblemen komt yin-deficiëntie vaak voor. Hieronder volgen eerst vier voorbeelden van mogelijke vormen van dergelijke deficiënties waarna ook nog twee andere veel voorkomende patronen worden beschreven.
Hart-yin deficiëntie. Specifiek in relatie tot dit patroon treden klachten op als lastig inslapen of lastig doorslapen. Wanneer er met name sprake is van lastig doorslapen gepaard gaand met nachtpalpitaties en nachtzweten dan is er sprake van hart-yin deficiëntie.
Lever-yin deficiëntie. Gaat slapeloosheid gepaard met droge nagels, droge rode ogen, depressieve gevoelens en aanvullend bij vrouwen met een overvloedige menstruatie dan is er vooral sprake van lever-yin deficiëntie.
Nier-yin deficiëntie. Slapeloosheid in combinatie met constipatie, oorsuizen en bruine of zwarte verkleuringen rond de ogen wijzen voornamelijk op nier-yin deficiëntie.
Verschillende vormen van deficiëntie. Een ander onderliggend probleem dat veel voorkomt is een disbalans in zowel lever, nier als hart met betrekking tot yin-deficiëntie. Naast de slapeloosheid treden klachten op in de vorm van rusteloosheid, gejaagdheid, nachtzweten en het ’s nachts ervaren van een droge mond met de behoefte om water te drinken.
Deficiëntie in de galblaas. Een deficiëntie in de galblaas-meridiaan toont zich in de vorm van vroeg wakker worden en niet meer in slaap komen.
Milt-deficiëntie. Heeft het slaapprobleem te maken met een disbalans in de milt-meridiaan dan kunnen de klachten behalve slapeloosheid ook bestaan uit een slecht geheugen, neerslachtigheid, een brijige of te vaste ontlasting en zwakke ledematen.

Volte-patronen
In de praktijk tonen volte-patronen zich het meest in relatie tot het hart, de lever en de maag.

Bij een volte in de hart-meridiaan kan er naast de slapeloosheid sprake zijn van:
• Mond- en tongzweren
• Geestelijke rusteloosheid
• Een door dromen verstoorde slaap.
• Een bittere smaak in de mond
• Een rode tong (soms vooral het uiteinde ervan) of een roze tong met rode stipjes.

Bij een volte in de lever-meridiaan kan er naast de slapeloosheid sprake zijn van:
• Een rood gezicht met rode ogen;
• Prikkelbaarheid;
• Woede-uitbarstingen;
• Oorsuizen;
• Tijdelijke hoofdpijn of migraine;
• Duizeligheid;
• Een bittere smaak in de mond (hetzelfde als bij de hart-meridiaan);
• Een door dromen verstoorde slaap (hetzelfde als bij de hart-meridiaan);
• Een volte in de lever kan ervoor zorgen dat extravasatie ontstaat in de vorm van: epistaxis, hemoptoë, hematemesis en specifiek voor vrouwen kan er sprake zijn van hypermenorroe;

Bij een volte in de maag-meridiaan kan er naast de slapeloosheid sprake zijn van:
• Een rusteloze slaap met veel dromen;
• Voedselstagnatie;
• Zure oprispingen;
• Braak(neigingen) met een zure smaak;

Voeding
Er zijn specifieke voedingsproducten die bijdragen aan een betere slaap. Dit zijn:
• Supplementen met oesterschelp-calcium.
• Volkorenrijst
• Paddenstoelen: champignons, oesterzwammen, cantharellen.
• Silicium: aanwezig in gerstepap, selderij, sla, bleekselderij en komkommer.
• Fruit: moerbeien, citroenen, schisandra-bessen, zure kersen.
• Zaden: jujube-zaadjes, chia-zaadjes.
• Specerijen: dille en basilicum.
• Kruiden: kamille of valeriaan in combinatie met rozenbottels.
• Dierlijke producten: opgewarmde geitenmelk.

Voedingssupplementen
Om bij een aandoening als slapeloosheid de gewenste slaap weer te gaan ervaren is het lastig om dit uitsluitend met gezonde voedingspatronen voor elkaar te krijgen. Voorbeelden van natuurlijke bronnen voor melatonine zoals zure kersen zijn bij chronische slapeloosheid over het algemeen niet voldoende om weer langere nachten te maken. Wel kan slapeloosheid op gerichte wijze verlicht worden met natuurlijke voedingssupplementen van Seven Forests. Afhankelijk van het onderliggende leegte- of volte-patroon wordt het voedingssupplement gekozen. Bij yin-deficiëntie kan ‘Zizyphus 18’ zorgen voor een betere slaap. Bij volte-patronen is ‘Shen-Chu 16’ het aangewezen supplement als er problemen zijn met slapeloosheid als gevolg van voedselstagnatie. Bij slapeloosheid met geestelijke onrust als gevolg van volte in de hart-meridiaan is dit ‘Ardisia 16’ en bij klachten als frustratie en boosheid als gevolg van volte in de lever-meridiaan ‘Fu-Shen 16’.