Spierkrampen en peesblessures

De Lever | Spieren en Pezen  |  Acupunctuur   |  Massage  |  Strekkingen  |  Fytotherapie  |  In 't kort

Wat is er aan de hand als spierkrampen steeds blijven terugkomen? Of wanneer je hebt gesport dat je sneller blessures oploopt? Vaak is dit te wijten aan de fysiologie, datgene wat zich niet alleen in de spieren en het bindweefsel afspeelt maar ook in de interne organen. Pezen, kraakbeen en gewrichtsbanden zijn in vergelijking met spieren minder goed doorbloed en meer nog afhankelijk van het synoviaal vocht voor voeding en herstel. Aangezien de productie van synoviaal vocht wordt gestimuleerd door fysieke beweging en massage (helpt bij de toevoer van synoviaal vocht naar het gebied dat de gewrichten smeert) zijn pezen, kraakbeen en gewrichtsbanden enorm afhankelijk hiervan. Fysieke activiteit stimuleert daarnaast ook de afvoer van afvalstoffen. Als dit proces onvoldoende tot stand komt, ontstaan spierkrampen en zwakte van de pezen; denk hierbij aan een tenniselleboog, golfarm, achillespeesblessure, liesblessure, shin splints of chronisch gespannen spieren (komt in deze context vaak voor in nek, schouders, heupen en kuiten).

De lever: opslag en detox
De lever produceert elke dag tussen de 400 en 800 ml gal, verwijdert gifstoffen uit het lichaam en slaat onder meer een voorraad ijzer, vitamine B12 en koper op voor wanneer het lichaam dit nodig heeft. De lever kan tot 13 procent van de volledige bloedtoevoer van het lichaam bevatten en pulseert door de grote bloedvaten die er doorheen lopen. Het hart zorgt voor een goede circulatie van bloed, terwijl de lever dus ook een groot deel van dit circulerend bloed opslaat en vervolgens vrijgeeft voor de doorbloeding van andere weefsels. Teveel ‘vet’ eten/fast-food (denk aan cholesterol) kan zorgen voor een verminderde bloedtoevoer naar belangrijke weefsels. Als de spieren chronisch teveel op spanning staan, kan dit duiden op een lever-disharmonie. Zo zijn er voor de andere 'interne' organen ook specifieke ‘externe’ pathologische kenmerken aan te wijzen ofwel de toestand van het interne lichaam komt tot uiting in de toestand van het externe in het lichaam. Er kan hierbij een onderscheid gemaakt worden tussen de fysieke structuren van de buitenkant van het lichaam (qùké 驅殻) bestaande uit huid, botten, meridianen, bloedvaten, spieren en pezen en de fysieke structuren van de interne organen van het lichaam (zàng-fǔ 脏腑) bestaande uit milt, maag, long, dikke darm, nier, blaas, lever, galblaas, hart en dunne darm.

De invloed van vet en alcohol op spieren en pezen
Het bloed in ons lichaam bevochtigt en voedt belangrijke weefsels waaronder de spieren. Een te hoog cholesterolgehalte kan zorgen voor een verminderde bloedtoevoer waardoor spierkrampen en samentrekkingen van de pezen ontstaan. Vetproblemen en een hoog cholesterolgehalte in combinatie met peesklachten hebben een direct verband; cholesterol kan ervoor zorgen dat het weefsel in pezen in zichzelf verstrikt raakt en daar kunnen vervolgens verdikkingen in ontstaan die (pees)xanthomen worden genoemd. Mensen die sneller te kampen hebben met gescheurde pezen zouden er acht op moeten slaan dat de oorzaak wellicht te vinden is in cholesterolproblematiek. Een uitgebreid onderzoek heeft uitgewezen dat schouderklachten zoals die in de rotator manchetten (rotator cuff) vaak gepaard gaan met vetverteringsproblematiek en cholesterol. Naast een te hoog cholesterolgehalte kan een opeenstapeling van toxines ervoor zorgen dat de lever minder goed functioneert en er problemen in de spieren ontstaan. Ter illustratie het gebruik van alcohol: regelmatig gebruik van alcohol zorgt ervoor dat de hoeveelheid testosteron in het lichaam verminderd, de spieren nemen daardoor minder goed eiwitten op, wat weer ten koste gaat van spiermassa. Alcohol wordt in het lichaam omgezet in de giftige stof acetaldehyde die de lever moet zien weg te werken. De lever is hierdoor andere stoffen aan het afbreken waardoor bijvoorbeeld melkzuur (dat normaal gesproken voorrang zou krijgen bij afbraak) langer aanwezig blijft in de spieren. Melkzuur in de spieren ontstaat o.a. tijdens het sporten, spieren verzuren doordat de lever bezig is de acetaldehyde af te breken en verzuurde spieren raken sneller overbelast.

Acupunctuur: het in beweging brengen van energie
Acupunctuur kan de gezondheid bevorderen en herstellen door het stimuleren van acupunctuurpunten op de meridianen van het lichaam. Geïndiceerde acupunctuurpunten specifiek voor pezen, gewrichtsbanden en kraakbeen, zijn:

Yánglíngquán GB-34 (Yang Mound Spring) acupunctuurpunt van de galblaas-meridiaan.
Tàichōng LIV-3 (Great Rushing) acupunctuurpunt van de lever-meridiaan.

Shiatsu Massage: het prikkelen van qi en de gevoelszenuwcellen
Shiatsu is een massagevorm waarbij o.a. gewerkt wordt met vingerdruk en vingerdruk is vanuit het Japans ook de letterlijke vertaling van de naam 'Shiatsu'. In relatie tot de lever is voor wat betreft het zenuwstelsel met name het perifere zenuwstelsel van belang en met (Shiatsu) massage direct te beïnvloeden. In rust stroomt een relatief groot deel van het bloed vanuit de ledematen terug naar de lever en tijdens fysieke inspanning is de bloedsomloop in het lichaam niet alleen verantwoordelijk voor de toevoer van zuurstof en voedingsstoffen richting de spieren maar ook voor de toevoer hiervan naar de perifere zenuwen. Als de leverfunctie wordt aangetast, treedt stagnatie op wat resulteert in stijfheid of pijnklachten in de ledematen. Iedere disfunctie van de lever kan leiden tot een tekort aan bloedtoevoer naar de perifere zenuwen waardoor deze negatief beïnvloedt worden. Met Shiatsu wordt niet alleen de beweging van qi door de meridianen gestimuleerd maar worden ook verschillende gevoelszenuwcellen die bekend staan als mechanoreceptoren aangesproken. Belangrijk voor herstel van pezen en spieren zijn het prikkelen van de spierspoeltjes en Golgi-peeslichaampjes. Een voorbeeld van het behandelen van een tennisarm:

• Het prikkelen van de Golgi-peeslichaampjes met langzaam zich verplaatsende, diepe massagedruk.
• Het prikkelen van de spierspoeltjes via manuele bindweefselstrekkingen (spierspoeltjes worden ook wel de 'rekreceptoren' genoemd).

Shiatsu Strekkingen: het verlengen van pezen en spieren
Van de verschillende receptoren zijn het de spierspoeltjes die informatie doorsturen naar de hersenen over de rekbaarheidstoestand van de spieren. Wanneer een Shiatsu strekking langer dan 7 seconden wordt vastgehouden, activeert de toename van spierspanning het Golgi-peeslichaampje. Deze remt tijdelijk de spierspoelactiviteit waardoor de spanning in de spier verminderd en een verdere strekking mogelijk wordt maakt. Shiatsu als behandelvorm is dan ook enorm gunstig als het gaat om afname van spier- en peesspanningen. Afhankelijk van de locaties van de klachten worden de strekkingen op verschillende gebieden in het lichaam gedaan. Met betrekking tot de benen kunnen bijvoorbeeld de volgende strekkingen nodig zijn:

• Shiatsu met nadruk op het verlengen van pezen en spieren m.b.v. strekkingen van de binnenzijde van de benen langs het verloop van de lever-meridiaan.
• Shiatsu met nadruk op het verlengen van pezen en spieren m.b.v. strekkingen van de buitenzijde van de benen langs het verloop van de galblaas-meridiaan.

Fytotherapie: terug naar de natuurlijke manieren van behandelen

Fytotherapie kan een aanvulling zijn op een Acupunctuur- of Shiatsubehandeling en de kans op nadelige bijwerkingen is vrijwel nihil. Een kruidenformule wordt geselecteerd op basis van de hulpvraag en het effect dat de formule moet hebben op basis van vier referentiekaders. Voor klachten aan pezen, spieren en orgaangerelateerde problematiek zijn onder meer de modulaire kruidenformules afkomstig uit de VS (Kan Herb Company) bijzonder effectief en verkrijgbaar bij de Natuurapotheek in Pijnacker.

Voor externe klachten bij lever-problematiek:

Peony and Licorice formula

Deze kruidenformule wordt ook wel omschreven als de formule die kan zorgen voor een ‘interne stretch’. Het kan bijvoorbeeld door sporters worden gebruikt voorafgaande aan een training. Het zorgt ervoor dat de spieren en pezen sneller herstellen en er minder kans is op spierpijn achteraf.

• Helpt bij het verminderen van rug-, nek-, schouder- en buikpijn
• Verlicht spierspasmen of krampen
• Verlicht pijn bij sportblessures

Voor interne klachten bij lever-problematiek:

Disperse qi

Zoals qi met behulp van Shiatsu en Acupunctuur in beweging gebracht kan worden, kan dit ook mogelijk worden gemaakt vanuit het ‘interne’. Dat wil zeggen dat de kruidenformule ‘disperse qi’ de qi via de fysiologische veranderingen van binnenuit in beweging kan brengen. Deze formule is nuttig bij onder meer:

• Gespannen spieren met spiertrekkingen.
• Klachten waar geen peil op te trekken is (de klachten komen en gaan).
• Zich verplaatsende pijnklachten.

Strengthen Wood

Deze kruidenformule versterkt de functie van de lever en harmoniseert daarmee tegelijkertijd de interacties van orgaannetwerken door deze opnieuw in balans te brengen. Het element ‘Wood’ (‘Hout’) staat in dit verband synoniem met de lever als Orgaannetwerk, samen met het hart (vuur), de milt (aarde), de long (metaal) en de nier (water). Deze elementen vormen samen de leer van Wu Xing dat zich laat vertalen als de ‘Vijf Fasen’. Redenen om voor deze formule te kiezen:

• Gespannen spieren van nek en bovenrug.
• Koude handen en voeten.
• Ondersteunt emotioneel welzijn.
• Ondersteunt gezonde zenuwen en spieren.
• Ondersteunt een gezonde afvoer van toxines.
• Ondersteunt een rustige slaap.

Bŭ Gān Tāng

De kruidenformule 'Bŭ Gān Tāng' staat bekend als ‘Tonify the Liver Decoction’ en wordt ingezet om de lever te ondersteunen bij spierkramp in de kuiten, blessuregevoelige pezen en/of rusteloze benen.

Waar het op neer komt…
De oorzaken van spier- en peesklachten zijn niet altijd terug te herleiden naar de herstelmogelijkheden in spieren en pezen zelf omdat de klachten in veel gevallen vooral ook terug te herleiden zijn naar het functioneren van interne organen en de lever in het bijzonder. Alle weefsels in het lichaam zijn afhankelijk van voldoende toevoer van qi, vocht en bloed om goed te functioneren. Verschillende behandelstrategieën zijn mogelijk om spieren en pezen te ondersteunen en om klachten te verminderen en/of blessures te voorkomen. Shiatsu kan met behulp van massage en strekkingen meer balans brengen met manuele behandeltechnieken terwijl Acupunctuur de basissubstanties van het lichaam beïnvloedt met behulp van het plaatsen van naalden in de acupunctuurpunten. Een andere (soms noodzakelijke) mogelijkheid voor behandeling is Fytotherapie dat als doelstelling heeft om van binnenuit fysiologische veranderingen teweeg te brengen waarmee spieren en pezen in balans worden gebracht.